خواب نوزاد هیچ برنامه جامعی ندارد!
باید بدانید که همانطور که برای بزرگسالان هم برنامه جامع نداریم برای خواب نوزاد نیز یک برنامه کامل و واحد وجود ندارد. به عبارت دیگر به دلیل تفاوت خانوادهها نوزادان نیز با یکدیگر متفاوت هستند! پس به این فکر نکنید که نوزادم را تحت یک برنامه خاص قرار بدهم تا مشکلاتم حل بشود و بدانید که هر نوزاد نیازمند روتین و برنامه خواب مخصوص به خود است.
اما در نظر داشته باشید که بعد از گذشت مدتی که کودک شما رشد کرد، به خوبی با نشانههای گرسنگی و خواب او آشنا خواهید شد و میتوانید یک برنامه غذایی و خواب مناسب نوزاد و خانواده خودتان را ایجاد کنید. البته این موضوع به این معنی نیست که چون شما دوازده شب میخوابید پس نوزاد نیز باید در همین ساعت بخوابد!
اصولاً بهتر است که فرایند خواب کودک بین ساعات هفت تا ده شب شروع شده و بین ساعت 7 الی 10 صبح نیز از خواب بیدار شود. در نظر داشته باشید که نوزاد تازه متولد شده در طی این فرآیند بارها و بارها از خواب بیدار شده و نیاز به تغذیه خواهد داشت.
جدول خواب نوزاد
در عکس زیر میتوانید میزان خواب مورد نیاز نوزاد در هر ماه پس از تولد خود را مشاهده کنید.
همچنین در ادامه دو نمونه جدول خواب پیشنهادی برای خواب نوزاد را میتوانید مشاهده کنید. لازم به ذکر است که از آنجایی که حجم معده نوزادان تازه متولد شده، بسیار کوچک است، نمیتوانند مقدار زیادی غذا ذخیره کنند و از روی اجبار هر دو ساعت بیدار شده و شیر بخورند. البته نوزادانی که شیرخشک میخورند، میتوانند تا سه الی چهار ساعت هم بخوابند.
جدول خواب نوزاد تازه متولد شده (تغذیه با شیر مادر)
وضعیت | زمان | وضعیت | زمان |
---|---|---|---|
بیدارشدن و شیردهی | 18:30 | بیدارشدن و شیردهی | 9:00 |
چرت کوتاه 20 تا 30 دقیقه | 19:30 | چرت زدن 30 تا 60 دقیقه | 10:00 |
بیدارشدن و شیردهی | 20:00 | بیدارشدن و شیردهی | 11:00 |
چرت کوتاه 20 تا 30 دقیقه | 21:30 | چرت زدن 30 تا 60 دقیقه | 12:30 |
بیدارشدن و شیردهی | 22:00 | بیدارشدن و شیردهی | 13:30 |
شیردهی و خواب شب | 23:30 | چرت زدن 30 تا 60 دقیقه | 15:30 |
شیر دهی و بازگشت به خواب | 3:30 بامداد | بیدارشدن و شیردهی | 16:30 |
شیر دهی و بازگشت به خواب | 6:30بامداد | چرت زدن 30 تا 60 دقیقه | 18:00 |
جدول خواب نوزاد تازه متولد شده (تغذیه با شیر خشک)
وضعیت | زمان | وضعیت | زمان |
---|---|---|---|
بیدارشدن | 18:30 | بیدارشدن و شیردهی | 9:00 |
شیر دهی و چرت زدن 30 تا 60 دقیقه | 19:30 | چرت زدن 30 تا 60 دقیقه | 10:00 |
بیدارشدن | 20:30 | بیدارشدن | 11:30 |
چرت زدن 30 تا 60 دقیقه | 21:30 | شیر دهی و چرت زدن 30 تا 60 دقیقه | 12:30 |
بیدارشدن و شیردهی | 22:00 | بیدارشدن | 13:30 |
شیردهی و خواب شب | 23:30 | شیر دهی و چرت زدن 30 تا 60 دقیقه | 15:00 |
شیر دهی و بازگشت به خواب | 4:30 بامداد | بیدارشدن و شیردهی | 16:30 |
شیر دهی و بازگشت به خواب | 7:30بامداد | چرت زدن 30 تا 60 دقیقه | 18:00 |
خواب نوزاد تازه متولد شده
همانطور که گفته شد، خواب نوزاد در بدو تولد کاملاً متضاد با خواب شماست چون فعالیتهای روزانه یک مادر باردار باعث حرکت جنین شده که این تکانها موجب خواب نوزاد در داخل شکم مادر میشود و از طرفی شب که مادر خواب و بیتحرک است، جنین بیدار خواهد ماند. این روند نیز بعد از تولد در قالب شببیداریهای نوزاد ادامه پیدا میکند.
نوزادان تازه متولد شده تا مدتها نمیتوانند تفاوت بین شب و روز را درک کنند و شبانهروز در حال خوابیدن هستند. برای آنها مهم نیست که چه ساعتی از شب به خواب رفته و چه ساعتی از روز بیدار بشوند؛ به محض اینکه احساس گرسنگی کنند، بیدار میشوند.
به طور میانگین خواب نوزاد تا سه هفتگی بین 16 تا 20 ساعت هست. بهتر است اگه در هفتههای اول، نوزادتان بعد از 3 تا 4 ساعت از خواب بیدار نشد، خودتان او را بیدار کرده و شیر دهید.
برای کسب اطلاعات بیشتر نیز میتوانید از مقاله خواب نوزاد تازه متولد شده، استفاده کنید. همچنین با استفاده از برنامههای آموزشی مهد خواب، میتوانید یک برنامه اختصاصی برای خواب نوزادتان دریافت کنید تا به کمک کارشناسان ما و بدون هیچ دغدغهای به فرزند دلبندتان آموزش دهید تا خودش در زمان مناسب بخوابد و خوابی مناسب و متوالی را تجربه کند.
خواب نوزاد یک ماهه
خواب نوزاد در بازه 4 هفتگی حدود 14 تا 17 ساعت در شبانهروز میباشد که احتمالاً خواب روزانه او در قالب 5 چُرت خواهد بود.
با گذشت زمان، چرخه طبیعی بیولوژیکی خواب کودک شما ظاهر میشود، اما در حال حاضر مهم است که اجازه دهید کودک شما هر زمان که خوابآلود است، بخوابد. این زمانی است که او بهترین خواب را خواهد داشت. به یاد داشته باشید که همیشه کودک خود را به پشت بخوابانید. این که نوزاد را برای عادات خواب سالم از سنین پایین آموزش دهیم بسیار مفید است.
اگر وقتی که نوزاد را در جای خواب خود میگذارید، گریه میکند، سعی کنید با تکان دادن او، پخش موسیقی آرامشبخش یا صحبت آرام به او آرامش دهید. با خیال راحت او را برای چند دقیقه بلند کنید و وقتی دوباره آرام به نظر میرسد او را به تخت برگردانید.
اگر کمی خوششانس باشید در شش هفتگی، خواب شب کودک شما افزایش پیدا خواهد کرد البته در نظر داشته باشید که میبایست یک روتین قبل از خواب برای نوزاد خود ایجاد کنید.
برای کسب اطلاع بیشتر درباره خواب نوزاد یک ماهه میتوانید از لینک زیر استفاده کنید.
خواب نوزاد دو ماهه
نوزاد دو ماهه در طول شبانهروز به طور میانگین میتواند حدوداً 12 الی 16 ساعت بخوابد! البته نوزادان در این سن ممکن است مشکلات فراوانی داشته باشند، زیرا هنوز مفهوم شب و روز را به درستی درک نکردهاند.
نوزادان دو ماهه معمولاً در طول روز کمتر به خواب میروند که البته این یک وضعیت طبیعی است. اما نباید احساس کنید که خواب نوزاد کمتر شده است؛ پس روال خواب و تغذیه نوزاد را ثابت نگه دارید و فقط با افزایش سن نوزاد کمی تغییرات جزئی ایجاد کنید چرا که در این سن مهمترین کار شما حفظ الگوی خواب نوزاد است.
در صورتی که تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص دارید میتوانید از مقاله خواب نوزاد دو ماهه استفاده کنید.
خواب نوزاد سه ماهه
خواب نوزاد سه ماهه در طول شبانهروز در حدود 16 ساعت است که بین 3 تا 4 ساعت از این خواب در طی روز قرار دارد. البته این 16 ساعت در این سن نمیتواند به صورت ممتد باشد و اگر اینگونه است، مادر باید برای تغذیه نوزاد خود او را بیدار کرده و به او شیر دهد.
البته خواب یک نوزاد سه ماهه ممکن است به صورت ناگهانی از یک وضع خوب به یک وضعیت آشفته تغییر کند! در واقع نوزادان بین سه تا چهار ماهگی دچار رگرسیون یا عقبگرد خواب میشوند و نظم خواب آنها به هم بریزد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید از لینکهای زیر استفاده کنید.
خواب نوزاد چهار ماهه
چهار ماهگی زمانی است که رشد نوزاد باعث میشود نسبت به محیط اطرافش آگاهتر باشد. همچنین در این سن آنها مهارتهای حرکتی خود را پیدا میکنند، با دست خود وسایل را میگیرند و با دهان خود آنها را امتحان میکنند. همه این کارها باعث بروز پدیدهای به نام رگرسیون یا عقبگرد خواب میشود.
عقبگرد خواب باعث بههمریختگی برنامه خواب، بیخوابی و شببیداری میشود. معمولاً رگرسیون خواب نوزاد به مدت 3 تا 6 هفته به دارازا خواهد کشید که تقریباً هیچ راه حلی بجز تمرین و آموزش خواب ندارد. در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در این مورد میتوانید از مقاله خواب نوزاد چهار ماهه استفاده کنید.
همچنین در ادامه میتوانید اطلاعات بیشتر در مورد خواب نوزاد از 5 ماهگی تا 2 سالگی را مشاهده کنید.
ساعت خواب نوزاد
ساعت خواب نوزاد موضوعی است که بسیاری از مادران آن را جدی نمیگیرند! اغلب مادران سعی میکنند خواب نوزاد را با ساعت خواب خودشان یا کمی زودتر از خواب خودشان تنظیم کنند. این روند در سال اول تولد نوزاد کاملاً غلط است. چرا که داشتن یک روال منظم خواب، شرط اصلی تنظیم خواب نوزاد است. اما با این حال بسیاری از خانوادهها این موضوع را رعایت نمیکنند.
به طور مثال اگر مادری تصمیم بگیرد فرزندش را ساعت 9 شب به رخت خواب ببرد، ممکن است با مقاومت نوزاد برای خواب رو به رو شود. در این زمان معمولاً مادرها از خواباندن فرزندشان پشیمان میشوند و یا با روشهای غیر اصولی این کار را انجام میدهند. روشهایی مثل شیر دادن تا خوابیدن نوزاد یا روی پا گذاشتن، بغل کردن و قدم زدن نوزاد. شاید این روشها در آن لحظه جوابگوی نیاز شما باشد، اما در واقع شما در حال ایجاد یک عادت بد برای فرزند خود هستید.
خواب نوزاد در اوایل تولد ساعت مشخصی ندارد و در واقع آنها هر زمان که بخواهند شیر میخورند و میخوابند. اما به مرور زمان باید ساعت خواب نوزاد را تنظیم کرد.
- اولین گام برای تنظیم خواب نوزاد ایجاد یک روال خواب است. روال خواب نوزاد بخصوص در اوایل تولد به یک عادت تبدیل میشود. مثلاً نوزاد در ساعت 3 علائم خوابآلودگی از خود نشان میدهد چرا که هر روز ساعت سه شما او را خواباندهاید.
- گام بعدی ایجاد روتین قبل از خواب است. روتین قبل از خواب به نوزاد یاد میدهد که اکنون زمان یک خواب بلندمدت است. البته این موضوع در اوایل تولد نوزاد فقط نوعی عادت محسوب میشود.
- در گام بعدی داشتن یک جدول خواب نوزاد است که برنامه تغذیه و خواب در آن نوشته شده و شما آن را طبق برنامه اجرا میکنید.
یکی از بهترین راهکارها جهت ایجاد یک برنامه مناسب و مدون برای خواب نوزاد، استفاده از پلتفرم مدرسه خواب است. در این پلتفرم شرایط شما و نوزاد دلبندتان مورد ارزیابی قرار گرفته و بسته به نتیجه این ارزیابی یک برنامه و آموزش کامل برای ایجاد عادت خواب مناسب برای نوزادتان دریافت خواهید کرد. این برنامه و آموزشها توسط بهترین کارشناسان و روانشناسان این حوزه تهیه و تنظیم خواهد شد. جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید بر روی عکس زیر کلیک کنید.
شرایط مورد نیاز برای خواب نوزاد
همانطور که گفته شد، ساعت بدن نوزادان در بدو تولد کاملاً عکس مادر بوده که این موضوع اصلیترین دلیل برای شببیداری نوزادان به شمار میرود. برای تغییر و تنظیم هر چه بهتر این ساعت پیشنهاد میشود که شرایط زیر را تا حد امکان ایجاد و به آن پایبند باشید تا نوزاد شما یک خواب مناسب و عمیق را تجربه کند.
با کلیک بر روی هر یک از این موارد، توضیحات مربوطه نمایش داده خواهد شد.
- تنظیم دمای محیط خواب
- ایجاد حس امنیت
- تحریک حسی
- رایحه مادران
- ایجاد روتین مناسب برای قبل از خواب
- کودکتان را خوابآلود اما بیدار بخوابانید!
- به کودک خود زمان دهید تا بخوابد
- پستانک
- مراقبتهای شبانه
- به ترجیحات کودک خود احترام بگذارید
- صدای سفید
- قنداق
- جای خواب نوزاد
تنظیم دمای محیط خواب
تنظیم دمای محیط خواب باید به نحوی باشد که وقتی کودک با یک دست لباس و یک پتو میخوابد، بیش از حد گرم یا سردش نشود.
نوزادان پوست حساسی دارند، زمانی که آنها عرق کنند، یک تکان کوچک باعث لغزش قطرات عرق میشود که حرکت این قطره، باعث تحریک پوست نوزاد شده و او را از خواب میپراند. همچنین سرما نیز باعث ایجاد لرز در بدن نوزاد میشود که نتیجه آن لرزیدن و بیداری نوزاد است.
از همین رو بهترین دما برای محیط خواب نوزادان 20 تا 24 درجهسانتی گراد است.
ایجاد حس امنیت
عدم القای حس امنیت به نوزاد، یکی از مهمترین علتهای ایجاد مشکل خواب است. نوزادان به خوبی میتوانند صدای تپش قلب مادر را تشخیص دهند! آنها 9 ماه در وجود شما زندگی کردهاند و زمانی که نوزاد دلبندتان را بغل میکنید، شما را از روی تپش قلبتان تشخیص میدهند. خیلی مهم است که در زمان شیردهی به نوزاد فعالیت بدنی نداشته باشید و از هر گونه استرس به دور باشید. این موارد نوزاد را بیقرار میکند.
البته در نظر داشته باشید که این موضوع به این معنی نیست که نوزاد میبایست در بغل شما به خواب برود؛ این کار کاملاً اشتباه است و باید قبل از اینکه نوزاد کاملاً به خواب برود، او را در تخت خود قرار بدهید.
تحریک حسی
معمولاً در بدو تولد کودک دلبندتان، بارها اتفاق میافتد که در حالی که نوزاد شما خواب است، کسی او را میبوسد. این کار میتواند اندام حسی کودک را به شدت تحریک کند و در نتیجه بعد از مدتی کودک شما با کوچکترین تغییر در محیط اطراف مانند وزش نسیم، کاهش یا افزایش دما و یا حتی حرکات جزئی از خواب بیدار خواهد شد.
رایحه مادران
رایحه مادرانه را میتوانیم بهترین راه برای القای حس امنیت به نوزاد بدانیم. برای انجام این کار کافی است با استفاده از یک رایحه طبیعی مثل گلاب یا اسطوخدوس، لباس مادر و تخت و تشک نوزاد را معطر کنیم. این کار باعث میشود که نوزاد حس کند همیشه در کنار مادر قرار دارد و با خیال راحت بخوابد.
ایجاد روتین مناسب برای قبل از خواب
سعی کنید به طور منظم یک برنامه آرامبخش، قبل از خواب نوزاد داشته باشید. برنامههایی مانند حمام کردن، در آغوش گرفتن، آواز خواندن و یا شنیدن موسیقی آرام. این فعالیتها را قبل از اینکه کودکتان بیش از حد خسته شود، در اتاقی آرام و با نور ملایم شروع کنید.
همچنین در نظر داشته باشید که تحرک بیش از حد در عصر میتواند خوابیدن کودک را دشوار کند.
کودکتان را خوابآلود اما بیدار بخوابانید!
این موضوع به کودک شما کمک میکند تا یاد بگیرد خودش بهتنهایی و بدون کمک شما بخوابد. به یاد داشته باشید که کودک خود را به پشت بخوابانید و در گهواره، کریر، ننو، تاپ برقی، پتو و سایر وسایل نرم قرار ندهید چرا که احتمال ایجاد مشکلات تنفسی برای بچه وجود خواهد داشت.
به کودک خود زمان دهید تا بخوابد
ممکن است کودک شما قبل از اینکه موقعیت مناسبی پیدا کند و بخوابد، هول کند یا گریه کند. اگر گریه متوقف نشد، نوزاد خود را بررسی کنید، کلمات آرامشبخش بگویید و اتاق را ترک کنید. همچنین سعی کنید تا حد امکان به نوزاد دست نزنید یا بغلش نکنید چرا که حضور اطمینانبخش شما ممکن است تمام چیزی باشد که کودک شما برای به خواب رفتن نیاز دارد.
پستانک
پستانک یادتان نرود! اگر کودک شما در آرام شدن مشکل دارد، معمولاً پستانک کمک قابل توجهی خواهد کرد. در واقع، تحقیقات نشان میدهد که استفاده از پستانک در خواب به کاهش خطر SIDS و ایمنی نوزاد در خواب هم کمک میکند.
مراقبتهای شبانه
مراقبتهای شبانه را آرام و با نور کم انجام دهید. هنگامی که کودک شما در طول شب نیاز به مراقبت یا تغذیه دارد، از نور کم، صدای ملایم و حرکات آرام استفاده کنید. این به کودک شما میگوید که وقت خواب است نه بازی!
به ترجیحات کودک خود احترام بگذارید
اگر کودک شما جغد شب یا یک مرغ حق است، بهتر است روالها و برنامهها را بر اساس این الگوهای طبیعی تنظیم کنید. اگر الگوی خاصی ندارد بهترین ساعت برای خواب نوزاد ساعت 7 تا 8 هست.
همچنین شما میتوانید از لینک زیر به مقالات ماه به ماه خواب نوزاد دسترسی داشته و برنامه پیشنهادی برای خواب نوزاد در هر ماه از تولد را مشاهده کنید.
صدای سفید
صدای سفید، نوعی سیگنال صوتی است که در تمام فرکانسهای شنوایی، شدت یکسانی را داراست مانند صدای باد، جیرجیرک، صدای امواج دریا و… . به عبارت دیگر، همانند نور سفید که تمام رنگهای طیف نور را به طور مساوی در خود جای داده، صدای سفید نیز تمامی فرکانسهای قابل شنیدن را با شدت یکسان شامل میشود.
استفاده از صدای سفید کمک میکند تا نوزاد راحتتر به خواب رود و سختتر بیدار شود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر از مقاله صدای سفید استفاده کنید.
قنداق
قنداق به نوزاد حس امنیت میدهد و باعث میشود راحتتر بخوابد. تا زمانی که نوزاد توانایی چرخیدن نداشته باشد، یعنی تقریباً چهار ماهگی، میتوانید او را قنداق کنید. بعد از چهار ماهگی هم از قنداقهایی که دست نوزاد در آن آزاد است استفاده کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نکات قنداق نوزاد و اینکه چه زمانی دیگر نوزاد نیاز به قنداق ندارد، میتوانید از مقاله قنداق کردن نوزاد استفاده کنید.
جای خواب نوزاد
یکی از شاخصههای تأثیرگذار در خواب نوزاد، محیط خواب است. محیط مناسب خواب نوزاد دارای شاخصههای مهمی است که رعایت آنان برای بهبود و ایمنی خواب نوزاد لازم و ضروری است. از مهمترین شاخصههای موجود میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
توجه داشته باشید که با کلیک بر روی هر یک از این موارد، به توضیحات مربوط به آن بخش هدایت خواهید شد.
نور اتاق خواب نوزاد
نور اتاق کودک باید نسبت به زمان خواب او تنظیم شود. یعنی پس از بیدار شدن نوزاد در صبح، سعی کنید نور خانه را به صورت پرنور تنظیم کرده و حتما کودک را به بیرون برده تا در معرض نور خورشید قرار گیرد؛ اما برای خواب شبانه و یا چرت های روزانه حتماً اتاق را کاملاً تاریک کنید و کارهای ضروری را با نور چراغخواب انجام دهید.
این کار باعث تنظیم ساعت بدن کودک میشود و مفهوم شب و روز را به او آموزش میدهد.
دمای اتاق خواب نوزاد
نکته بعدی برای داشتن یک محیط خواب مناسب، تنظیم دما و نور است. دمای اتاق خواب نوزاد باید به صورتی باشد که نوزاد با یک دست لباس زیر یک پتو نازک یا قنداق عرق نکند که این دما معمولاً بین 20 تا 24 درجه سانتیگراد است.
اغلب مادران برای جلوگیری از سرماخوردگی، دمای محیط را بیش از حد بالا میبرند و یا از پتوهای سنگین استفاده میکنند. این کار به شدت خطرناک بوده و ممکن است باعث بروز سندروم SIDS (مرگ ناگهانی نوزاد) میشود.
امنیت خواب نوزاد
یک مکان امن برای خوابیدن به این مفهوم نیست که نوزاد را کنار خود بخوابانیم! به عبارت دیگر داشتن اتاق مشترک با نوزاد خوب است؛ اما یک تخت مشترک اصلاً ایده مناسبی نیست.
چرا که بالش، بدن، پتو و نرمی تشک و یا پرت شدن از روی تخت به شدت برای نوزاد خطرناک است. اما نزدیکی نوزاد به مادر برای شیردهی شبانه تا شش ماهگی یا در صورت نیاز تا یک سالگی بسیار خوب بوده و توصیه میشود.
تخت نوزاد
تخت نوزاد تا مدتی بعد از تولد در اتاق والدین است. تقریباً مهمترین نکته این است که تخت نوزاد محافظی داشته باشد که نوزاد از روی تخت نیافتند.
بسیاری از والدین از تختهای چوبی استفاده میکنند که نردههای چوبی متحرک دارد. در انتخاب این نوع از تخت خوابهای نوزاد باید به دو نکته زیر توجه ویژهای داشت:
- فاصله نردهها به صورتی نباشد که دست نوزاد بین آن گیر کند.
- نرده چوبی متحرک شاید در اوایل کمک کند؛ اما بعد از اینکه کودک بتواند بایستد میتواند برای او خطرآفرین باشد.
تشک نوزاد
تشک نوزاد نه باید بیش از حد نرم باشد و نه باید بیش از حد سفت باشد. نرمی بیش از حد تشک میتواند باعث بروز سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (sids) شود. سفتی زیاد تشک نیز باعث آسیب به سر و بدن نوزاد میشود. همچنین روی تشک نباید هیچ ضربهگیر، بالش و اسباببازی باشد. این موارد میتواند خط آفرین باشد.
نیازی به استفاده از پتوهای سنگین هم نیست اگر چه پتو گرم و نرم میتواند خواب را بهبود ببخشد؛ اما ممکن است تنفس نوزاد تازه به دنیا آمده را متوقف کند. بهتر است برای گرم نگهداشتن نوزاد از لباس بیشتری استفاده کنیم.
چک لیست خواب نوزاد
در ادامه مجموعه اقداماتی که برای بهبود و آموزش خواب نوزاد نیاز دارید را معرفی خواهیم کرد.
علائمی که نشان میدهد نوزاد شما خسته است
کودک شما با استفاده از علائم زیر به شما اطلاع میدهد که نیاز به خواب دارد:
- مالش چشم
- خمیازه
- نگاه کردن
- سر و صدا کردن
نکته: هرگز منتظر نمانید تا کودک شما بیش از حد خسته شود و او را در رختخواب بخوابانید. چرا که نوزاد بیش از حد خسته خیلی بدتر به خواب میرود و بیشتر بدقلقی میکند.
به کودکتان شب و روز را یاد بدهید
سعی کنید از 2 هفتگی کودکتان به او بیاموزید که “شب زمانی است که ما میخوابیم و روز زمانی است که بازی و کار میکنیم.”
در طول روز تلاش کنید فعالیتهای مختلفی را با کودک خود انجام داده و با او بازی کنید. بعد از شیر یا غذا خوردن آنها را بیدار نگه دارید، اگرچه چرت زدن هم نگرانی ندارد. این کار برای این است که فکر نکنند که هر موقع خواستند بخوابند، قبلش باید غذا یا شیر بخورند.
وقتی هوا به سمت تاریکی میرود، والدین آرامتری باشید و با نوزاد بازی نکنید. به آنها در یک اتاق نیمه تاریک غذا بدهید، تمام تحرکات و نور را کم کنید و صداها را کاهش بدهید.
هر روز صبح اجازه دهید به کودکتان نور خورشید و هوای تازه بخورد و تا جایی که امکان دارد به نوزادتان هر شب نشان دهید که هوای بیرون تاریک است. به مرور نوزادتان تفاوت شب و روز را یاد میگیرد و متوجه این مفهوم که روز زمان بازی، فعالیت، سر و صدا و نور زیاد و شب زمان خوابیدن و استراحت کردن است، خواهد شد.
خواب جدا، خوردن جدا!
بعد از ماه اول، شما نباید اجازه دهید که کودکتان در حال شیر خوردن و یا زمانی که تکانش میدهید، بخوابد و باید بفهمد که چگونه خودش را بخواباند!
در نظر داشته باشید که ممکن است نوزاد قبل از خواب، مقداری شیر خورده و بعد کمی بخوابد و در طول خواب چند بار بیدار شده و دوباره شیر بخورد. اگر زمانی که به نوزادتان شیر میدهید بخواب رفت، دست نگهدارید؛ بگذارید نوزاد کامل بخوابد و در طول خواب به او شیر ندهید مگر اینکه بیدار شود.
بعضی از والدین سعی میکنند با استفاده از شیر خشک یا شیر مادر، مدت خواب نوزاد را طولانیتر کنند. این برای کودک شما خوب نیست و دقیقاً مانند شما که وقتی بیش از حد غذا خوردهاید، احساس ناراحتی میکنید، کودکی که بیش از حد نیز غذا خورده، آنقدر راحت نیست که خوب استراحت کند.
توجه: هرگز نباید به نوزادی که به رختخواب میرود، شیشه شیر بدهید. این کار خطرناک بوده و ممکن است باعث خفگی، عفونت گوش و پوسیدگی دندان نوزاد شود.
بعد از 2 ماهگی کودک خود را برای شیر دادن بیدار نکنید!
اگر کودک شما به درستی وزن اضافه میکند، لازم نیست او را برای شیر خوردن در طی شب بیدار کنید چرا که کودک شما باید برنامه خواب خود را پیدا کند. هنگامی که آنها در طول روز بیشتر غذا میخورند، نیازی به بیدار شدن و خوردن شب ندارند.
استثناء: در صورتی که نوزاد شما در روز بیشتر از شب میخوابد و غذای روزانه خود را کمتر از مقدار تعیین شده مصرف میکند، میبایست او را برای شیر خوردن در طی شب بیدار کنید!
پس سعی کنید اجازه ندهید که نوزاد شما بیش از 4 ساعت در طول روز غذا نخورد. ممکن است لازم باشد کودک را برای شیر خوردن در شب بیدار کنید، اما احتمالاً بهتر است به جای ادامه دادن به بیدار کردن او هر 4 ساعت در شب، سعی کنید عادات روزانه او را تغییر دهید.
همچنین در صورتی که نوزاد عزیز شما نارس و یا با نیازهای خاص متولد شده است، حتماً برای تنظیم برنامه تغذیه از یک متخصص اطفال مشورت بگیرید!
پدر و مادر صبوری باشید!
به یاد داشته باشید که انتظارات خود را واقع بینانه نگه دارید. برای چند ماه اول زندگی کودک، خود را برای خواب غیرقابل پیش بینی و پراکنده برنامهریزی کنید. سعی کنید زمانی که کودک میخوابد بخوابید زیرا ممکن است این تنها استراحتی باشد که برای مدتی خواهید داشت!
اگر الگوی خواب کودک شما به طور ناگهانی تغییر کرد، علائم بیماری را بررسی کنید. این میتواند یک علامت هشداردهنده عفونت گوش باشد.
برای اینکه بتوانیم خوابی مناسب را برای کودکمان در نظر بگیریم نیاز به یک برنامه خواب مناسب داریم؛ اما این کار تقریباً تا 4 ماهگی یگ امری محال است. زیرا نوزاد تا دوماهگی به دلیل نداشتن دید مناسب مفهوم شب و روز را درک نمیکنند و تا 4 ماهگی عادت کردن به یک روال منظم برایش ناممکن است.
اما با این حال متخصصین توصیه میکنیم که روند آموزش را از اولین روزهای تولد شروع کنید. این کار باعث میشود که با درک مفاهیم آموزش نوزاد پیشزمینه خوبی برای درک رفتار ما داشته باشد.
برای افزایش خواب نوزاد در این بازه زمانی باید شرایط خواب او را درست مانند زمانی که در داخل شکم مادر بوده، شبیهسازی کنیم. برای این کار میتوانید از قنداق کردن و استفاده از صدای سفید یا آهنگ خواب کمک بگیریم.
همچنین مادرها نیز باید مراقب تغذیه خود باشند چرا که آنها به نوزاد شیر میدهند و غذایشان تأثیر مستقیم روی نوزاد خواهد داشت. به طور مثال مصرف زیاد کافئین توسط مادر میتواند نوزاد را بیخواب کند.
آهنگ خواب نوزاد
آهنگ خواب نوزاد یا همان صدای سفید نوعی صدای یکنواخت و نویز مانند است مثل صدای سشوار. زمانی که نوزاد داخل شکم مادر است صداهای محیط اطراف را میشنود. نویز سفید این صداها را برای نوزاد تداعی میکند و به نوزاد حسی مثل بودن در داخل شکم مادر را میدهد.
همچنین نویز سفید با جلب توجه نوزاد میتواند صداهای اطراف را تا حد زیادی بیاثر کند. در نتیجه وقتی اتفاق ناخواستهای مثل شکستن شیشه رخ میدهد و یا صدایی از بیرون خانه بلند میشود (بوق ماشینها)، نوزاد از خواب بیدار نمیشود.
الگو خواب نوزاد
الگوی خواب نوزادان با ما متفاوت است. نوزادان نمیتوانند مثل ما بعد از بیدار شدن، خودشان به خواب بروند. پیدا کردن الگو خواب نوزاد میتواند ما را یک گام بزرگ به جلو ببرد و برای داشتن یک برنامه و تنظیم خواب کودک بسیار کمک کند.
برای داشتن یک الگوی خواب استاندارد نیاز است مراحل خواب را کامل رعایت کنید و به آن پایبند باشید. در ادامه به شرح نکات تکمیلی برای خواب نوزاد میپردازیم.
روتین قبل از خواب
روال خواب به مجموعهای از کارهای آرامشبخش گفته میشود که قبل از خواب شبانه برای نوزاد اجرا میکنیم تا متوجه این موضوع بشود که اکنون زمان خواب است. کارهایی مثل شیر خوردن، حمام رفتن، بغل کردن، تکان دادن و ….
لازم به ذکر است که اگر کودک در زمان شیر خوردن میخوابد، میبایست شیردهی را در ابتدای روتین قبل از خواب انجام میدهیم و فاصلهای بین شیر خوردن تا خوابیدن ایجاد میکنیم.
به خواب رفتن
مهم است که نوزاد قبل از خوابیدن در جایش قرار بگیرد و خودش بخوابد. اما از آنجا که خیلی از آنها این مهارت را ندارند باید با آنها تمرین کنیم. شما میتوانید با استفاده از آموزشهای مدرسه خواب این تمرینها را فراگرفته و با نوزاد دلبندتان تمرین کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید از این لینک استفاده کنید.
بیداریهای شبانه
به طور میانگین نوزادان تا یک سالگی ممکن شبها بیدار شوند و نیاز به تغذیه داشته باشند. این بیداریهای شبانه در ابتدا تولد ممکن است تا 8 بار در شب هم اتفاق بیفتد و حتی گاهی ما متوجه این بیداریها نشویم.
بیداریهای شبانه عمدتاً به دلیل گرسنگی رخ میدهد که هر چقدر شیر مادر غنیتر باشد بیداری کمتری را تجربه خواهیم کرد.
چرت زدن
چرتهای روزانه نوزادان با توجه به سن آنها متفاوت است. برای مثال، نوزادان از تولد تا چهار هفتگی میتوانند بین 60 تا 90 دقیقه بیدار بمانند و سپس نیاز به خواب دارند. با افزایش سن، این بازه بیداری نیز طولانیتر میشود. عدم داشتن چرت مناسب در روز میتواند علت مقاومت در خواب شب و در نتیجه شببیداری نوزاد باشد. به همین دلیل، متخصصان توصیه میکنند آموزش شب و روز را از همان اولین روزهای تولد شروع کنید.
با توجه به همه این توصیهها میتوان الگو خواب نوزاد را به صورت یک برنامه خواب و تغذیه مشخص کنیم. این کار باعث افزایش اعتماد به نفس و تسلط کافی به امور میشود و تا حد زیادی مادران را از خستگی و افسردگی دور میکند.
برنامه خواب نوزاد
لازمه وجود تداوم و نظم در هر کاری، برنامهریزی است. این موضوع دقیقاً برای خواب نوزاد هم صدق میکند. داشتن یک برنامه بینقص و اجرای دقیق آن شاید در اوایل کار کمی سخت باشد؛ اما به مرور زمان و با عادت کردن نوزاد به روند خواب، کار شما آسانتر خواهد شد.
زمانی که خواب شب نوزاد به 5 تا 6 ساعت به طور پیوسته برسد (تقریباً اواسط 4 ماهگی)، میتوانیم شروع به برنامهریزی کنیم. اکثر مادرها خیلی زود این کار را انجام میدهند، در بیشتر موارد این تعجیل باعث شکست و نا امیدی آنها میشود. اما زمانی که وقت داشتن یک برنامه خواب رسید باید تمام تلاشتان را بکنید.
محیط خواب، فوت کوزهگری خواب نوزاد!
زمانی برنامه خواب درست عمل خواهد کرد که نوزاد در محیط خواب مناسب قرار بگیرد. به عنوان مثال همیشه بهترین خواب نوزاد زمانی اتفاق میافتد که در تخت خودش باشد.
یک اتاق با نور و دمای مناسب و یک برنامه روتین قبل از خواب، همراه با استفاده از صدای سفید (آهنگ خواب) میتواند معجزه کند!
برنامه را از صبح آغاز کنید
بعد از یک وعده خواب شبانه مطلوب یک چرت صبحگاهی میتواند نوزاد را سرحالتر کند. چرت اول صبح در اوایل شروع برنامه شاید فقط 45 دقیقه و نامنظم باشد که این موضوع کاملاً طبیعی است و به مرور زمان هم بیشتر و هم منظمتر خواهد شد.
برای مثال اگر نوزادتان ساعت 7 صبح بیدار میشود، اولین چرت صبحگاهی را در حدود 9 صبح در نظر بگیرید.
روی چرتها کار کنید
اگر چرتهای روزانه کامل نیست باید به نوزاد بفهمانید که هنوز وقت بیدار شدن نیست. برای این کار وقتی نوزاد از خواب بیدار میشود، نباید به سرعت به سراغ او بروید! صبر کنید و گوش دهید تا اگر بعد از چند دقیقه به خواب نرفت و گریه او قطع نشد سپس به سراغش بروید. این کار به مرور به او میفهماند که اکنون وقت خواب است.
زمانبندی چرتها را با دقت انجام دهید
نوزادان در بازه سنی چهار تا شش ماهگی، به طور معمول قادر به سه بار چرت زدن در طول روز هستند که این چرتها در نوبتهای صبح، ظهر و بعدازظهر انجام میشود. با در نظر گرفتن این موضوع که زمان آغاز خواب شبانه نوزادان در این سن بین ساعت شش تا هفت بعدازظهر است، توصیه میشود آخرین چرت روزانه آنان دو ساعت پیش از فرا رسیدن موعد خواب شب و به مدت حداکثر سی دقیقه تا چهل دقیقه انجام شود.
با گذشت زمان و رشد نوزاد، خواب روزانه او به 2 وعده و در نهایت یک وعده کاهش پیدا میکند. اما میزان چرت روزانه او پایدارتر و منظمتر میشود.
به نوزاد فرصت دهید
مدتی طول میکشد که نوزاد در یک برنامه خواب قرار گیرد در نتیجه اگر بعد از چند روز احساس کردید که تلاشهایتان بی فایده است، نباید تسلیم شوید. ممکن است کودک یک روز خوب بخوابد و یک روز به درستی نخوابد! این موضوع کاملاً طبیعی است. اما اگر به آنها فرصت ندهیم، هیچ وقت پیشرفت را مشاهده نخواهیم کرد.
برای اینکه نوزاد را به روند مناسب خوابش نزدیک کنیم، باید برنامه را اجرا کنیم، فرصت بدهیم و دوباره برنامه را اجرا کنیم. این کار مثل 2 قدم به جلو و یک قدم به عقب است که در نهایت مارا به هدف خود میرساند.
توجه داشته باشید که مقایسه نوزادها باهم کار نادرستی است. آنها با یکدیگر متفاوتاند و هر یک در زمان متفاوتی به نقطه عطف خود میرسند.
به طور مثال، 12 ماهگی زمان بسیار خوبی برای راه رفتن نوزاد است اما همه نوزادان در این زمان به حرکت در نمیآیند. این موضوع برای خوابیدن هم به همین صورت است.
رعایت همه این توصیهها در نهایت باعث میشود که یک برنامه خواب مؤثر واقع شود. در کنار این توصیهها پشتکار والدین صبر و شکیبایی آنها بسیار مهم است.
کودکان تا چه سنی نیاز به مراقبت خواب دارند؟
به طور معمول کودکان تا سن 5 سالگی نیاز به مراقبت و ایجاد شرایط مناسب برای خواب دارند؛ البته لازم به ذکر است که حساسیت ها و مراقبت های مورد نیاز بعد از سن دو سالگی تا حد چشمگیری کاهش می یابد. سازمان بهداشت جهانی در این باره این چنین بیان می کند:
Making sure newborns and children under 5 years sleep safely
Have good quality sleep in a quiet environment: 14 – 17 hours (infants up to 3 months), 12 – 16 hours (infants 4 – 11 months), 11 – 14 hours (12 – 2 years of age), 10 – 13 hours (children beyond 2 years)
Place a baby on their back to sleep and make sure they can breathe easily
Know that a baby should sleep on this back during the first year
Place a baby under a bednet to sleep in places where malaria is present
Understand that this will protect against mosquito bites, which pass on the diseaseترجمه متن بالا:
همیشه از ایمنی و خواب درست نوزادان تازه متولد شده و کودکان زیر 5 سال اطمینان حاصل کنید.
خوابی با کیفیت و در محیطی آرام برای کودکان ایجاد کنید:
- نوزادان (تا 3 ماه): 14 تا 17 ساعت خواب در شبانهروز
- نوزادان (4 تا 11 ماه): 12 تا 16 ساعت خواب در شبانهروز
- کودکان (12 تا 2 سال): 11 تا 14 ساعت خواب در شبانهروز
- کودکان (بالای 2 سال): 10 تا 13 ساعت خواب در شبانهروز
کودک را به پشت بگذارید تا بخوابد و مطمئن شوید که به راحتی می تواند نفس بکشد
بدانید که کودک باید در سال اول به پشت بخوابد
نوزاد را زیر توری قرار دهید تا در مکان هایی که مالاریا وجود دارد بخوابد
بدانید که این کار در برابر نیش پشه که بیماری را منتقل می کند محافظت می کند
خواب نوزاد از چه سنی تنظیم میشود
خبر خوب این است که در 4 تا 6 ماهگی، میتوان خواب نوزاد را تنظیم کرد. به عبارت دیگر نوزادان در این سن میتوانند خوابیدن را یاد بگیرند و تا سحر بخوابند.
خواب نوزاد پسر
شاید شما هم این موضوع را حس کرده باشید که پسر شما نسبت به یک نوزاد دختر خواب آشفتهتر و به هم ریختهتری دارد. در واقع تفاوتی در خواب دو نوزاد سالم که جنسیت متفاوتی دارند وجود ندارد؛ اما تحقیقات نشان داده بین سنین دو تا سه ماهگی خواب نوزاد پسر بین مراحل خواب سبک و خواب عمیق زودتر شکسته میشود!
یعنی اگر در این زمان اتفاقی رخ بدهد یا صدایی ایجاد شود نوزاد دختر ممکن است بیدار نشود اما نوزاد پسر قطعاً بیدار میشود.
الگوهای اشتباه برای خواب نوزاد – خواب عمیق نوزاد!
از آنجایی که همه بچهها با هم متفاوت هستند، سبک بودن و یا خواب عمیق آنها به عوامل مختلفی بستگی دارد. مهمترین علت بیداری نوزادان عادات اشتباه آنهاست. بسیاری از مادران برای خواب نوزاد از عادات اشتباهی استفاده میکنند. به عنوان مثال:
- در هنگام شیر خوردن، نوزاد را میخوابانند.
- با تکان دادن، نوزاد را میخوابانند.
- نوزاد جای مشخصی برای خواب ندارد.
- نوزاد در روشنایی به خواب میرود.
- روال مناسب برای خواب نوزاد وجود ندارد.
با برطرف کردن این عادات خواب نوزاد شما عمیقتر میشود.
در این مطلب سعی شد تا تمامی نکات برای این آموزش خدمتتان ارائه شود اما در صورتی که مشکلاتتان زیاد بود پیشنهاد میکنیم از مدرسه خواب استفاده کنید. مدرسه خواب یک سامانه هوشمند است که در طی پنج مرحله یک خواب کامل و مناسب را به فرزند دلبندتان آموزش میدهد. یعنی یک نوزاد شش ماهه یاد میگیرد ده ساعت متوالی در شب بخوابد! برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبتنام میتوانید از لینک زیر اقدام کنید.
سوالات متداول
نوزاد تازه متولد شده، چقدر باید بخوابد؟
نوزاد در چه سنی تمام شب را میخوابد؟
نوزادان در سن 6 تا 12 ماهگی ممکن است دیگر به شیر خوردن شبانه نیاز نداشته باشند و در نتیجه تا 12 ساعت در شب بخوابند. البته، ممکن است ناراحتی ناشی از دندان درآوردن یا گرسنگی برخی از نوزادان را در طول شب بیدار کند.